Zarauzko Turismoaren Plan Estrategikoa eguneratzeko prozesua iaz jarri zuen abian udaleko Turismo departamentuak, eta hainbat helburu finkatu zituzten: alde batetik, turismoaren azken urteetako bilakaera aztertzea eta egungo egoeraren diagnostikoa egitea; eta bestetik, Zarautz helmuga turistikoa den heinean, plan estrategiko operatibo, arin eta praktiko bat osatzea. Behin prozesua gauzatuta, atzoko udalbatzarrera eraman zuten 2025-2028 Zarauzko Turismoaren Plan Estrategikoa, eta Udal Gobernua osatzen duten EAJ eta PSE-EE alderdian aldeko botoekin onartu zen. EH Bildu, ostera, abstenitu egin zen.
Zarauztartasuna, benetakotasuna, bizikidetza, harmonia eta bikaintasuna bezalako balioei erreparatzen die plan berriak. Gainera, aurreko planean bezala, planaren garapena VICE ereduan oinarritu dute –bisitariak (V), turismo-industria (I), komunitatea (C) eta ingurunea (E)–, baina kasu honetan "aurrerapauso bat harago" doa: "Zarauztarrak dira turismo plan berri honen ardatza, erdigunean jarri nahi ditugu, eta hauxe da plan berriaren berrikuntza estrategiko nagusia", egin zuen azpimarra Zarauzko alkateak eta Turismo zinegotzi Xabier Txurrukak.
Kontzeptu nagusi gisa, planak turismoa kudeatzeko estrategia adostuak finkatzen ditu, zarauztarren eta bisitarien artean "harremana aberasgarria" lortze aldera. Baita elkarren arteko bizikidetza sustatzea ere. "Azpimarratu beharra dago gure nortasuna eta euskara direla gure bereizgarri nagusiak. Babestu eta balioa eman behar diegu, eta bisitariekin partekatu nahi ditugu", azaldu zuen Txurrukak. Inklusioa eta errespetua ere txertatuta dago planean, eta jasangarritasuna modu transbertsalean agertzen da atal guztietan (ekonomia, gizartea eta ingurumena).
Bisitariei dagokienez, familia turismoa sustatzen jarraitu nahi dute, baina beste publiko bat ere finkatu dute: bikote gazteak eta senior publikoa, B denboraldirako. Baita turismo profesionala ere. Horrez gain, zehaztu dute Zarautz helburu turistiko aparta dela kirola praktikatzeko.
"Onerako eta txarrerako"
Turismoa Zarauzko zutabe ekonomiko garrantzitsuetako bat dela nabarmendu zuen EH Bilduko udal elkarteko bozeramaile Itziar Muruak. "Errealitate bat" dela eta "arduraz" jokatu behar dela: "Herritarrei eguneroko bizitzan asko eragiten dien jarduera da, batzuetan onerako eta besteetan txarrerako".
Turismoa gorantz doan sektorea dela gogora ekarri zuen, eta horrek "inpaktu ekonomiko handia" sortzen duela herrian; oro har, pandemiatik hona gaualdi eta egonaldi gehiago egiten dituzte bisitariek eta 2002tik hazkunde handiena izan duen Gipuzkoako herria dela azaldu zuen. Edonola ere, herritarrengan "albo-kalteak" ere eragiten dituela adierazi zuen koalizio subiranistak. Hain justu ere, plan estrategiko berria "onberegia" dela iritzi dio; izan ere, "eragin positiboak bakarrik jaso dira, eta eragin negatiboak apenas. Horri kasu egin behar zaio berandu baino lehen".
Masifikazioa eta herritarren ongizatea arriskuan jartzea da, EH Bilduren esanetan, herritarrengandik jasotzen duten pertzepzioa. Gainera, gaineratu dute sektoreak ere kezkatuta agertu direla gaiarekin, "esperientziaren kalitatean eragin dezakeelako". Muruak berak ere argi utzi nahi izan zuen masifikazioak turismoari berari egiten diola kalte. Zentzu horretan, turismo karga-ahalmena neurtu beharko litzatekeela uste du.
Bestalde, "herritarrak turismoaren onuraz ohartarazteko estrategia komunikatiboak egin behar direla jasotzen du planak. Alegia, herritarrek adierazitako kezken oinarrira joan beharrean, kezka hori pertzepzio bat dela esaten du, eta horri buelta emateko, turismoa ona dela konbentzitzeko estrategia komunikatiboak egitea",
Planaren ereduarekin eta helburuekin ados dago koalizioa, baina herritarrak gehiago entzun behar direla uste du EH Bilduk: "Benetako oreka bat aurkitzea litzateke gure helburua, turismoak ekartzen dituen onurak aprobetxatu eta herritarren bizi kalitatea bermatu eta gure herriaren izaera eta nortasuna mantenduko dituena", dio Muruak.
Tasa turistikoaz galdezka
Turismoaren plan estrategikoaren gaia aztertzen ari zirela, Itziar Murua EH Bilduren udal taldeko bozeramaileak tasa turistikoaz galdegin zion Xabier Txurruka alkateari. Astearen hasieratik hainbat komunikabidetan bolo-bolo zabaldu zen atzoko plenoan, planarekin batera, tasa turistikoa onartuko omen zela.
Alkateak ez zegoela ezer erantzun zion, eta berak ez zituela inolako adierazpenik egin inongo hedabidetan: "Nik bakarrik berretsi dut [bere facebook kontuan] irrati kate batek joan den udan egin zidan elkarrizketan esandakoa". Muruak, atzera, hedabideei zuzenketa egiteko eska zezaketela edo sare sozialen bidez hori gezurtatu aurpegiratu zien. "Izan ere, herritarrek eskubidea zuten jakiteko zer bozkatu behar genuen. Gainera, tasa turistikoaren inguruan ez du du aipamenik egiten plan honek bere ekintza planean".
PSE-EEko zinegotzia Gloria Vazquezen ustez, "garrantzitsua da erakunde guztiok elkarrekin joatea gai honetan". Lehenik eta behin, Eusko Jaurlaritzan adostu behar dela azaldu zuen kide sozialistak, eta erabakia hartu ondoren, gainerako instituzio guztiek bat egin behar dutela "modu harmoniatsuan". Zentzu horretan, momentuz itxaron egin behar dela uste du PSE-EEk.
Tasa turistikoaz eztabaidatzeko aukera izango dela aurrerago azaldu zuen Txurrukak, baina udalak ere baduela bere autonomia erantzun zion Vazquezi, eta "arduradun zein talde politikoek badute aukera adierazteko zer den egokiena bere herriarentzat". Berari galdetu ziotenean erantzuna argi zuela adierazi zuen: "Ostatua hartzen dutenek beren hondar aletxoa eman beharko dute herriko zerbitzuak eta bizi kalitatea bermatzeko. Hori hemendik [udaletik] kudeatzen bada, askoz eraginkorragoa izango da".