Zorionez, gerturatu ere ez ziren egin asteartean Mexikon izan zen lurrikararen mailara, baina joan den astean lurra mugitzen ari zela nabaritu zuten Beizama eta Itsasondo inguruko hainbat herritarrek. Arturo Apraiz EHUko geologoak (Atxondo, Bizkaia, 1967) azaldu duenez, ondorioak izateko, Richter eskalako 5 gradutik gorakoak izan beharra daukate lurrikarek, eta 2,6 eta 3 gradukoak izan ziren joan den astekoak.
Joan den astean, Richter eskalako 2,6 graduko lurrikara bat eta 3 graduko beste bat izan ziren Beizaman eta Itsasondon. Gipuzkoan ohikoa al da halako lur mugimenduak izatea?
Gurean ez dira oso ohikoak izaten halako mugimenduak; hiruzpalau urtean maila horretako lurrikara bat edo bi izaten ditugu hemen, nahiz eta txikiagoak gehiago izaten diren. Gipuzkoari dagokionez, lurraldearen ekialdea da horrelako lurrikarak gertatzeko tokirik ohikoena, Pirinioetatik gertuago dagoelako. Baina bi haustura nagusi soilik daude Gipuzkoa osoan.
Pirinioak gertu izanda, beraz, sismikoki arrisku pixka bat badago Gipuzkoan?
Nolabait esatearren, Pirinioak sortu zirenean sortu zen Euskal Herria ere, gure arrokak itsas azpitik azaleratu zirenean. Ondorioz, hausturaz josita dago gure lurrazala, eta noizean behin baldintza berrietara egokitzen dira haustura horiek guztiak. Hain zuzen ere, egokitze prozesu horretan gertatzen dira lurrikara txiki horiek guztiak. Duela 15-20 urte, lurrikara arriskua zehazten duen mapa bat egin zuen Espainiako Gobernuak, eta hor ageri da Gipuzkoa ekialdea. Gutxieneko arriskua duela ageri da, baina baduela arriskua. Pirinioetan bai, gerta daitezke eskala altuagoko lurrikarak, eta Gipuzkoa ekialderaino irits daiteke horren eragina; horregatik dago sartuta Gipuzkoa arrisku gune horretan, inguruko lurrikara handiagoen eraginagatik.
Joan den astekoak, ordea, Beizaman eta Itsasondon bertan sortutakoak dira, ezta?
Bai, bai. Eskala txikiagoko lurrikarak tokian bertan gertatzen dira, baina oso zaila da herritarrek lurrikara horiek sumatzea, oso maila baxukoak izaten direlako. Sismografoetan nabaritzen dira, eta horregatik erregistratzen dira.
Gaur egun, posible al da lurrikara horiek aurreikustea?
Ez. Ez hauek eta ezta handiagoak ere. Eta, hain zuzen ere, hori da lurrikaren arriskurik handiena; badakigu gertatuko direla, baina ez dakigu non eta noiz gertatuko diren; oraingoz, ezinezkoa da lurrikarak aurreikustea. Lurrikara baten sorreran eragina duten hainbat faktore daude, eta ezin dira kontrolatu denak. Lurrikara asko gertatzen dira, adibidez, Japonian eta AEBetan, eta horrelako herrialde aurreratuetan diru asko inbertitzen dute lurrikara horiek aurreikusi ahal izateko ikerketetan; baina, oraingoz behintzat, ez dago modurik.
Jarraitu elkarrizketa irakurtzen Gipuzkoako Hitzaren webgunean.