Bigarren Hezkuntzako ikastetxe publikoetan, batez ere hezkuntza premia bereziak dituzten ikasleak (HPB) artatzen dituztenetan, irakasle langileen etengabeko txandakatzea kezka iturria da, eta bere ondorioak administrazio eremutik haratago doaz. Onargarria da hezkuntza sistemak irakasleen mugikortasuna aurreikustea, baina dinamika horrek kostu handia dakar, bereziki behar bereziak dituzten ikasleentzat.
Berebiziko zailtasunak dituzten ikasleak daudenean, urtez urteko irakasle plazen esleipen eredua zalantzan jar daiteke, eta, praktikan, ikasle horien hezkuntzarako eskubidea urratzen da. Irakasle aldaketek eten egiten dute arreta pertsonalizatua eta oztopatu ikasleek behar duten egonkortasun emozionala eta pedagogikoa. Konfiantza harremanak eraikitzeak denbora eta esfortzua eskatzen du; profesional batek alde egiten duenean, prozesu hori hutsetik hasi behar izaten da, eta horrek estresa, segurtasun eza eta atzerakada eragiten ditu ikaskuntzan.
Are kezkagarriagoa da hori desgaitasun handia duten ikasleentzat. Haiek beren gaitasun murriztuekin ahalegin handia egin behar izaten dute profesional berrietara egokitzeko. Energia eta denbora hori ikasteko, autonomia garatzeko edo trebetasun berriak eskuratzeko erabili beharko lukete, ez aldaketetara moldatzeko borrokan.
Egoera horretan, irakasleen etengabeko txandakatzeak ez du soilik prozesua zailtzen; eskubide bat urratzen du. Hezkuntzarako eskubideak ez da administrazio kudeaketaren menpe egon behar, eta are gutxiago, premia bereziak dituzten haurren kasuan. Ezin da inolaz ere onartu hezkuntza sistemaren antolaketa akordioek ikasle zaurgarrienei kalte egitea.
Horrek ez du esan nahi irakasleen eskubideak bigarren mailan utzi behar direnik. Irakasleek ere egonkortasun eta mugikortasun-eskubideak dituzte, eta horiek ere bermatu egin behar dira. Hori dela eta, administrazioak neurriak aztertu behar ditu bi eskubide horiek uztartzeko: batetik, ikasleen hezkuntza-eskubidea, eta bestetik, langileen lan-eskubideak. Horretarako, hainbat aukera aztertu beharko lirateke: plaza jakin batzuetan egonkortasun handiagoa ahalbidetzea, HPB duten ikasleekin lan egiteagatik pizgarriak eskaintzea, edo profesional espezializatuentzako ibilbide egonkor eta koherenteak diseinatzea.
Hezkuntza berezia —eta aniztasunari arreta, oro har— ezin da salbuespentzat hartu sistemaren barruan. Lehentasun etikotzat eta pedagogikotzat hartu behar da. Berdintasun printzipioak eskatzen du konpromiso irmoa hartzea: ezinbestekoa da irakasle talde egonkorrek, espezializatuek eta sentsibilizatuek egoera zaurgarrian dauden ikasleei arreta jarraitua eskaintzea.
Ondorioz, hezkuntza premia bereziak dituzten ikasleen eskubidea benetan bermatu nahi bada, ezinbestekoa da irakasle plazen esleipen eredua berrikustea. Ezin da onartu sistemak berak ikasle horien ikaskuntza eta ongizatea arriskuan jartzea. Orain da ikuspegi estrategikoa, sentsibilitate soziala eta inklusioarekiko konpromisoa erakusteko unea.