Lizardi saria lortzen duzun bigarren aldia duzu. Hamar urteko tartea dago lehenengotik bigarrenera. Estreinakoz jaso zenuen ilusio berarekin etorri al da honakoa hau?
Antzeko egoera bizi izandako bi momentutan antzekoa senti daiteke, baina ez gauza bera. Aldiro gara eta gaude modu batean. Lizardi saria lehen aldiz eman zidateneko oso gogorapen ona daukat, eta orain ere ilusio eta dardara handiz hartu dut berria. Argitaratzen hasten nenbilen orduan, eta sentitzen dut ibili dudala bidea orduz geroztik, bai idazle modura, bai pertsonalki; baina, oraindik ere, testu baten aurrean jartzen naizenetan, ikara eta pasioa, bertigoa eta jauzi egiteko pultsioa, denak bizi ditut, batera, aldiro.
Zure aurreko lan sarituan argi utzi zenuen hura ez zela zoo bat. Berri honetan, Euri eta ateri-n, zer-nolako garrantzia du baldintza klimatologikoak?
Kuriosoa da bi lan hauekin gertatu dena, eta zelan dauden elkarri lotuta, Lizardi sariaz gain ere. Hau ez da zoo bat ipuinaren bigarren partea idazteko asmotan hasi nintzen idazlan berri hau zirriborratzen; hamar urte neramatzan gogo hori kaxoian gordeta. Alabaina, idazketan hainbatetan gertatzen den moduan, hasierako ideia hura beste zerbaitetan eraldatu zen; konturatu nintzen bazegoela nire barruan, subkontzienteko kaxoian beharbada, kontatu nahi nuen beste istorio bat. GPSak bezala, «helmuga berkalkulatzen» hasi nintzen, eta, GPSrik batere gabe gero, ezagutzen ez nuen baina barruak han zela esaten zidan leku hartan sartu nintzen. Espeleologia da niretzat idaztea. Esplorazio horretatik atera zen Euri eta ateri ipuina.
Bestalde, kontu klimatologikoak pertsonaia nagusiaren barne eguraldiarekin paralelismo bat egiteko erabili ditut.
Egoerak gain hartuta dagoen pertsonaia baten ezinegona kontatzen duzu ipuinean, baina dramatismotik urrun. Ikuspuntu positibotik emaitza hobeak lortzen al dira?
Berarentzat zentzurik ez duten lan bat eta bizimodu bat ditu protagonistak. Molde horretan kabitzeko gain esfortzu etengabekoek apurketa bat eragiten diote. Hori da istorioaren abiapuntua. Ez dakit «dramatismo» hitza erabili edo ez, baina uste dut gaiak baduela sakontasuna, eta, gainera, irakurlearen zein haren adinaren arabera, interpretazio bat edo beste egin ahalko da, geruza batera edo hurrengoko batera iritsiz. Hala ere, gaiaren pisu hori tonu ironiko eta ez-ezkor –ezta ere baikor– batekin konpentsatu nahi izan dut, eta, horregatik, azkenerako ez da hain dentso gelditu.
Epaimahaikideek azaldu zutenez, «idazleak darabilen estiloak arindu egiten du pertsonaiak bizi duen zama». Haur eta gazteentzat idazterakoan kontu gehiagorekin idatzi behar da beti, ezta?
Idazten dudan orotan, literatura egiten ahalegintzen naiz; batzuetan haurrentzat, besteetan helduentzat. Haur eta gazte literatura egiterakoan, kontuan hartu behar dira irakurle inplizitu deritzon horren ezaugarriak, gaitasunak, ikuskerak, interesak. Baina, betiere, literatura egiteko ahaleginetik abiatuz. Ez zait interesatzen ez tesiak, ez testuliburuak idaztea. Bestalde, ez naiz haur eta gazteei ezkutatzen zaizkien gai horiek ber-tabutzearen aldekoa: berdin idatzi dut neba-arrebekiko jelosiaz edo heriotzaz, gauza 'politez' baino areago beharbada galderez, itzalez, tristuraz...
Irakurlea ezin da inozotzat hartu, adingabea izanagatik.
Noski ezetz: inozoa litzateke hori egitea.
Epaimahaiaren balorazioarekin jarraituz, «lanak agerian jartzen ditu haur literaturari dagozkion duintasuna eta maila gorena». Laudorio potoloak, zalantzarik gabe.
Halaxe dira, bai. Ezer gutxi gehitu ahal diot nik horri, esker oneko hitz apalak baino.
Euri eta ateri izenburuak, behintzat, aurreratzen du ipuinak baduela hitz jokoetarako, erritmoa bizkortzeko eta onomatopeietarako prestutasuna. Ba al du hortik ere?
Istorioaren edukiarekin bat doa askotan, niretzat, istorio horren kontamoldea. Ipuin honetan areago, beharbada. Protagonistaren estres eta saturazio egoerak azaldu beharrean, tarteka, onomatopeien kateatzeak erabiliz erakutsi ditut: kanpo munduko zaratotsez betetzen zaio barrua pertsonaiari, harik eta, hots horien zirimolaz gain, besterik entzun ezin duen arte. Bestalde, tonu edo estiloaren parte da narratzailea ez izatea «objektiboa» edo deskribatzaile hutsa; narratzailearen ahots horrek egiten ditu balorazioak eta zirika-mirikak.
Urtebete neraman haur literaturako zenbait zirriborrorekin estilo edo tonu berriekin esperimentatzen; kostatu zait, apur bat, baina pozik nago, sentitzen baitut niretzat berria zen leku batera iritsi naizela ipuin honekin, bai kontamoldearen aldetik, bai kontatutakoaren aldetik, bietatik.