2021etik zenuen karguan jarraituko duzu beste lau urtez. Zer esan nahi du horrek?
Duela lau urte bertigo puntuarekin hartu nuen kargua, EH Bildun bi urte baino ez baineramatzan lanean. Lau urteotan gauza asko pasatu dira, baina oso zorteko sentitzen naiz, EH Bilduk bereziki Gipuzkoan egin duen ibilbidea arrakastatsua izan delako. Izan ere, lurraldeko lehen indar politiko izatera pasatu zen 2023ko udal eta foru hauteskundeetan. Harrezkero izan diren bozetan bigarren indarrarekiko aldea handitzen joan da. Beraz, erronka potoloa da, eta ardura potoloa ere bai. Dena den, konfiantza ere badaukat datozen urteetan egin beharreko bideari dagokionez.
Zein da zure egitekoa EH Bilduren barruan?
Epe motzerako eta epe luzerako helburuak bateratzea eskatzen du arduradun politiko karguak, baita lurraldeko eragileekin nahiz entitateekin zein beste alderdi politikoekin harremana izatea ere. Bestalde, EH Bilduk Gipuzkoan ordezkatzen duen horren argazki orokorra izan behar dut buruan, eskala makroko eta mikroko betaurrekoak jantzita eduki.
Zer erronka ditu Gipuzkoak?
Kongresuan onartutako ponentziaren atal politikoan jasota dago nazio auzia erdigunera ekarri behar dela eta beste bulkada nazional bat aktibatzeko beharra dagoela. Buruan dugun Euskal Herri hori gaurtik eraikitzen hasteko bidea egin behar da, emantzipazio prozesuan aurrera egin nahi duen jendearekin eta eragileekin. Gipuzkoa da EH Bilduk soziologikoki atxikimendu handiena duen lurraldea, eta bertan daukagu irudikatu dugun eraldaketa nazionala gauzatzen abangoardia izateko aukera.
Zertan eragin dezake EH Bilduk?
Lurraldeko 51 alkatetza gobernatzen ditu, eta ondorioz, gipuzkoarrekin konexio indartsua du. Lanerako toki eraginkorrena udalak dira, horietan jartzen baitira praktikan EH Bilduren proiektu politikoak. Aldi berean, alkatetzak dira EH Bilduk botere ariketa praktikatzen duenean edo gobernantza bere esku duenean egingo lukeenaren erakusle garbiena. Datozen urteetarako erronka da behetik gorako pausoak ematea gobernantzari dagokionez. Halaber, beste subjektu batzuekin elkarlanean politika egiteko modu batzuk esploratzeko erronka ere badugu. Luzera begirako erronken gaineko adostasun txikietatik bestelako bide batzuk egitera jo behar dugu.
EH Bilduk gehiengo sinplea du Batzar Nagusietan. Zein da egoera?
Egunaren, gaiaren eta hileko batzarrean egokitzen diren gaien izaeraren araberakoa da egoera. Aurreko agintaldiarekin alderatuta, gehiengoaren jokoa bestelakoa da. Gainera, lehen indar izateak eraman du EH Bildu ekimena hartzera, eta askotan aktibatzen diren gehiengo alternatiboak badira Gipuzkoak sentitzen duenaren erakusle. Gobernua gutxiengoan egoteaz haratago, pixka bat gotortuta dago; epe luzera begirako elkarlana, estrategia nahiz erabakigune partekatuak artikulatu ordez, nahiko epe motzerako begiradarekin ari da jokatzen, agintaldia bermatze aldera. Adibidez, EAJk ez du konplexurik izan Alderdi Popularra bezelako anomalia bati dimentsioa emateko.
Zerk kezkatzen zaitu?
Gipuzkoa kontuan hartzeko moduko ongizate maila duen lurraldea da, herritar zaurgarriak badirela eta pobrezia badagoela ahaztu gabe. Hori lurraldearen izaera industrialak ahalbidetu du, enpresa ertain eta txikiz nahiz handiagoz osatutako sareak balio izan duelako kalitatezko lanpostuak sortzeko eta ongizate maila ziurtatzeko. Aldi berean, kooperatibismoaren kulturak ere eragin du sektore ekonomikoak ikuspegi soziala edukitzea. Dena den, mundu mailako koiuntura ekonomikoak eta geopolitikoak ezegonkortasun ikaragarria sortu dute. Herri txiki bat gara mundu globalizatu batean, eta ezinbestean eragiten digu horrek. Ezinbestekoa da politika industrial aktiboa egitea; laguntza publiko gehiago behar dira eta lidergo handiagoa. Mezu katastrofistarik ez dugu eman behar, baina badagokigu arduratsuak, zuhurrak eta zorrotzak izatea.
Gipuzkoak zer lehentasun ditu?
Batetik, erreakzio azkarra izan behar du, eraldaketa handien aurrean sektore ekonomikoa egokitzeko. Bestetik, gizartea gero eta zaharragoa denez, eduki behar du nahikoa gaitasun gizarte politiketan nahiz osasun sisteman egin beharreko inbertsioak areagotzeko. Bestalde, migrazio fluxuei norabide bat emateko erronka du. Nortasun jakin bat dugun herria izanik, jakin behar dugu harrera herri izaten gure kultura, hizkuntza eta ezaugarriak transmitituz.
Herrigintzak zer pisu du EH Bildurentzat?
EH Bilduk oso garbi dauka eguneroko praktikak luzera begirako erronkak lortzeko palanka izan behar duela. Halaber, oso argi du alkatetzetan egin den lanak eta lana egiteko moduak eraman dutela daukan ordezkagarritasuna eta babes soziala izatera. Gainera, herrietan taldeak ditu EH Bilduk, eta hori da altxorrik garrantzitsuena; izan ere, politikarekiko desafekzioa handia den garaiotan horrek salbatzen gaitu ohiko indar politikoek izan ditzaketen gorabeheretatik.
Topaketa munizipalistak egingo dituzue martxoan, Azpeitian eta Angelun (Lapurdi). Zertarako?
Denbora da munizipalismoari garrantzia ematen eta udaletan proiektu herrigileak zein gobernantza komunitarioa estrapolatzeko ahaleginean ari garela. Iruditzen zaigu udalgintzaren esparrua oso garrantzitsua dela; historikoki dimentsioa izan du herri honen emantzipazio prozesuan. Gainera, gobernatzen dugun eskala hori denez, tokatzen da gure egiteko modua zer-nolakoa den erakustea. EH Bilduk asmatu du proiektu politiko orokorra tokian-tokian aplikatzen, eta topaketa baliagarria izango da ikasteko eta erronkak ezartzeko. Behetik gorako jardunean garrantzitsua da udalgintza.